Fehmi Koru*
Amerikalı sanatçı Andy Warhol, toplumsal medya öncesi periyotta, “Herkes bir gün 15 dakikalığına şöhret olacak” tespitini paylaşmıştı. Toplumsal medya şöhretin mühletini kısalttı fakat cümlenin ‘herkes’ kısmını daha kuvvetli hale getirdi.
Ben o kelamın karşıtından de yanlışsız olduğu kanaatindeyim. En hayati olayların bile gündemde kalma ömrü günümüzde dakikalar mesabesinde; ne kadar çaba gösterilirse gösterilsin, insanların olaylara ilgisini uzun mühlet ayakta tutmak çok güç.
Pek çok genç insanın, geçen haftayı bütünüyle işgal eden Sinan Ateş suikastının da kısa ömürlü ilgi yazgısıyla karşılaşacağı beklentisinde olduğunu fark ettim.
“Unutulur, unutulur” deniliyor ya, bu olay da onlardan biri haline dönüşebilir üzere geliyor.
Her sabahki gazete mütalaalarım bana bugün bunu düşündürdü. Gazetelerin gündeminde birinci sırada yer almıyor artık olay; mevzuya yalnızca birkaç müellif ilgi duymuş…
Olayın siyasi suikast boyutunu önemseyen bir genç, bana, “Sinan Ateş suikastı geçmişte işlendiğini yazdığınız başka suikastlar üzere mi?” sorusunu yöneltti.
Soruyu değişik buldum.
Aklımda yer etmiş siyasi olaylarla bu son yaşananı mukayese ettiğimde, Sinan Ateş’in hayatını kaybettiği bu son cinayetin öncekilerle çok kıymetli bir farkı bulunduğunu gördüm.
Siyasi kimliği bulunan bir kişinin bedenini ortadan kaldırmak için girişilen her suikast sonrasında, suikastın maksadı olan kişi ister ‘sağ’ ister ‘sol’ kimliğe sahip olsun, ‘olağan şüpheliler’ suçlansa bile, aksiyonların görünenden farklı bir el tarafından planlandığı kuşkusu zihinlerde oluşurdu.
‘Olağan şüpheliler’, maksat ‘sağcı’ biri ise ‘solcular’, aksine ‘solcu’ biri ise ‘sağcılar’ kabul edilir, tetikçiler daima karşı cephede aranırdı.
Genellikle aranan yerde bulunurdu da.
Ancak, tekrar ekseriyetle “Bu işin içinde öteki bir iş var” kuşkusu da duyulurdu.
Duyulur ve fatura ‘derin devlet’ kavramıyla söz edilen bir yere kesilirdi.
Her darbe öncesi siyasi nitelikli cinayetlerin artması bu kanaati doğuran sebeptir.
Kuşku yerinde miydi?
‘Yeşil’ kod isimli birini hatırlıyor musunuz?
Failleri meçhul kalmış pek çok cinayetin faili olduğu düşünülen biridir ‘Yeşil’.
Onun ortalıkta bulunduğu devirde işlenmiş siyasi mahiyetli cinayetler ‘derin devlet’ ile alakalı bilinir.
‘Derin devlet’ hakikaten varsa, onun kim bilir kaç ‘Yeşil’ tipinden elemanı vardır…
Kuşkuların doğrulandığı bir olay da, aslında bir ortada seyahat etmeleri akıl dışı sayılabilecek şahısların içinde bulunduğu bir Mercedes Susurluk’ta bir kamyona çarptığında görülmüştü (1996).
Siyasi tarihe ‘Susurluk olayı’ olarak geçti o olay…
Belleğimde güya dün imiş üzere yerini koruyan bayağı eski bir olay daha var.
Gazeteci İlhami Soysal’ın Ankara’da güpegündüz kaçırılması olayı…
Dönemin Genelkurmay başkanı Cemal Tural’ı kızdıran yazılar yazmaktaydı Akşam gazetesi müellifi İlhami Soysal. 1969 yılında. Dolmuş beklerken yanında duran bir araçtan gelen nazik davete uyan gazeteci, gideceğini söylediği yerden farklı bir istikamete gidildiğini fark edip inmek istediğinde, araç içerisindeki öteki bireylerin saldırısına uğramıştı.
Hem dövdüler, hem de sövdüler. Sonra da Ankara dışında bir yerde kendisini araçtan attılar.
Kimler?
İlhami Soysal kendisini kaçıranların polis olabileceğinden kuşku duyduğunu yazınca Ankara Emniyeti olayla kendilerinin alakası bulunmadığını açıkladığı üzere, saldırganları da bulma gayretine girdi.
Buldu da.
Üç saldırgandan biri, vazife yeri Kıbrıs’ta bulunması gereken yarbay rütbeli Salih Raci Tekin, başkaları de onunla birebir üniteden iki astsubaydı. Araç yarbaya aitti. Buyruğu veren Cemal Tural’dı. Buyruğu alıp üçlü timi oluşturan ise Özel Harp Dairesi’nin (ÖHD) başkanı olan bir tuğgeneraldi. Tural’ın, olaydan sonra, ÖHD başkanı olan komutanı askeri ateşe olarak Londra’ya atadığı anlaşıldı.
Hedef alınan şahıs -gazeteci İlhami Soysal– hayatını kaybetmediği halde ‘siyasi suikastlar’ konusunu ele alırken neden bu olayı hatırladım?
Evet, bildiniz, 22 yıl evvel hayatını bir siyasi suikastta kaybetmiş Doç. Necip Hablemitoğlu olayı yüzünden…
Uzun yıllar failleri meçhul kalmış Hablemitoğlu suikastının failleri olduğu teziyle yargılananlar asker şahıslar. İki ast rütbeliden biri Hablemitoğlu’nun meskeni etrafında keşif yapmış, meskenden çıkış ve meskene dönüş saatlerini belirlemiş, bir başkası ise o keşifle elde edilen bilgiler istikametinde oluşturulan planı uygulamış ve tetiği de o çekmiş…
İçlerinden birinin verdiği tabire nazaran, kendilerine suikast buyruğunu de albay rütbeli kumandanları vermiş…
Üçü de o sırada ÖHD ünitesi içerisinde misyonlu imişler.
İşin özeti şu: Geçmişte işlenen siyasi mahiyetli cinayetler ve suikastlarda kimler fail gösterilmiş olurlarsa olsunlar, daima ‘derin devlet’ suçlanmıştır.
Sinan Ateş suikastında ise faillerin o denli bir kimliği bulunmadığı anlaşılıyor.
Tetiği çeken, bir çatışmada birini öldürdüğü için ömür uzunluğu mahpus yatacak bir mafya üyesi.
Eyleme katılan birkaç kişi de bir uyuşturucu çetesinin mensubuymuşlar.
Siyasi suikast bir uyuşturucu çetesine ihale edilmiş…
Faillerin ve onları yönlendirenlerin fazla gecikilmeden bulunabilmesi ve hareketin üzerine gidilebilmesi, biraz da bu yüzden olmalı.
Hablemitoğlu belgesinin açılabilmesi için 22 yıl beklemek gerekmişti meğer.
İlhami Soysal hareketinin gecikmeden ortaya çıkması da diğerleri tarafından işlenen aksiyonun polislere mal edilmek istenmesindendi.
Susurluk kazası sonrasında, devletin ilgili kurumları, siyasalların yönlendirmesiyle, kapsamlı raporlar hazırladıkları ve mevzu bütün çıplaklığıyla ayan beyan ortaya çıktığı halde,, bir milim bile ilerleme kaydedilemedi.
Arada bu türlü bir fark var işte.
Devlet artık kendisini daha rahat hissediyor olmalı.
Son bir not: Bloomberg ajansının Türkiye’ye özel ehemmiyet verdiği malum. Oradan çıkan bir değerlendirmeyi dün Washington Post gazetesinin sitesinde okudum. Ajans muhabiri Türkiye’de yapılacak seçimin 2023’ün en önemli seçimi olduğu görüşünde. Yazının bir yerinde ‘derin devlet’ kavramı da geçiyor; AK Parti’nin onu etkisiz hale getirdiği yorumuyla birlikte…
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.